حمایت از حریم خصوصی بیماران از منظر فقه و حقوق موضوعه

زمینه و هدف: حریم خصوصی از ارزشهای مهمی است که تمام جوامع بشری به آن اهمیت می‌دهند. با گسترش فناوری اطلاعات و سهولت نقض حقّ حریم خصوصی داشتن، در کنار شخصی‌تر شدن زندگی افراد، اهمیت حفظ حریم خصوصی نیز بیشتر شده است  . حفظ  حریم خصوصی در فضاهای مختلف، طیف وسیعی از رفتارها را در برمی‌گیرد. در حوزه ارائه خدمات پزشکی نیز به واسطۀ این‌که دست‌اندرکاران امر مراقبت و درمان با افراد و حریم خصوصی آن‌ها در ارتباط هستند، مفهوم حریم خصوصی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند به گونه‌ای که عدم رعایت آن، سبب بروز چالش‌هایی میان بیماران و پزشکان و پرستاران شده است. برخی از این چالش‌ها ناشی از کمبود فضاهای فیزیکی و پرسنل موردنیاز و... بوده که نتیجه آن ایجاد نارضایتی برای مراجعان و نهایتاً اخلال در فرآیند درمان است. هدف این نوشتار تبیین حمایت‌های فقهی و حقوقی از حریم خصوصی بیماران است.
مواد و روشها: منابع مورد استفاده در این پژوهش منابع کتابخانه ای در حوزه فقه امامیه، کتب روایی و متون قانونی مرتبط به این موضوع است که با روش کیفی و به توصیف و تحلیل این متون پرداخت شده است؛ علاوه بر این مشاهدات میدانی دست‌اندرکاران امور درمانی نیز در تبیین اهمیت موضوع مورد اشاره قرار گرفته است.
نتیجه: از بررسی کتب فقهی چنین برمی‌آید که در مباحث مختلف به بحث حریم خصوصی و وجوب حفظ آن اشاره شده است از جمله عدم جواز تجسس ، عدم جواز استراق سمع و ... . قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز به صورت ناقص و پراکنده از مصادیق حریم خصوصی در قانون اساسی، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون مجازات اسلامی و برخی آیین‌نامه‌ها و مصوبات پراکنده حمایت-هایی نموده است.