دوره 1، شماره 1 ، پاییز 1396، ، صفحه 1-10
چکیده
گرایشهای درونی هر انسانی نقش تعیین کننده ای در سلامت معنوی آن فرد و جامعه دارد. یکی از آن گرایشهایی که میتواند پیامد ناگواری برای سلامت و سعادت زندگی فردی و اجتماعی انسان به دنبال داشته باشد و او را از دستیابی به سلامت معنوی و زندگی سعادتمند دنیوی و اُخروی بازدارد، دنیاگرایی است. برای نجات از این بیماری خطرناک، راهکارهای ...
بیشتر
گرایشهای درونی هر انسانی نقش تعیین کننده ای در سلامت معنوی آن فرد و جامعه دارد. یکی از آن گرایشهایی که میتواند پیامد ناگواری برای سلامت و سعادت زندگی فردی و اجتماعی انسان به دنبال داشته باشد و او را از دستیابی به سلامت معنوی و زندگی سعادتمند دنیوی و اُخروی بازدارد، دنیاگرایی است. برای نجات از این بیماری خطرناک، راهکارهای ارزشمندی از سوی آموزه‌های دینی ارائه شده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین و تحلیل این پدیده بیماری زا، با بهره گیری از متون دینی علاوه برشناساندن عوامل پیدایش آن، چون جاذبه های لذتهای دنیایی، ضعف ایمان و باورهای قلبی، فقدان آگاهی و دنیاگرایی حاکمان و نیز پیامدهای آن برسلامت معنوی مثل اندوه فراوان، فساد عقل، ذلت و خواری، کوردلی و فساد رفتار، راهکارهای درمان از آن را نیز ارائه نموده است.
دوره 1، شماره 2 ، زمستان 1396، ، صفحه 1-16
چکیده
هدف: سهم‌خواری به معنی جبران مالی در ازای ارجاع بیمار از جانب پزشک و یا مؤسسات ارائه دهنده خدمات سلامت میباشد. به دلیل نامشخص بودن جنبه های مختلف عمل سهم خواری ، این مطالعه با هدف مشخص شدن جنبه های عمومی،فقهی، حقوقی و اخلاقی سهم خواریانجام شده است.
روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه کیفی است که از طریق مصاحبه های عمیق فردی با 42 نفراز ...
بیشتر
هدف: سهم‌خواری به معنی جبران مالی در ازای ارجاع بیمار از جانب پزشک و یا مؤسسات ارائه دهنده خدمات سلامت میباشد. به دلیل نامشخص بودن جنبه های مختلف عمل سهم خواری ، این مطالعه با هدف مشخص شدن جنبه های عمومی،فقهی، حقوقی و اخلاقی سهم خواریانجام شده است.
روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه کیفی است که از طریق مصاحبه های عمیق فردی با 42 نفراز پزشکان و صاحب نظران و نیز استفتاء از 11 نفر از مراجع عظام تقلید انجام شده است.
یافته ها و نتیجه گیری : نتایج مطالعه نشان داد که یک سری عوامل از جمله تعرفه های غیر واقعی خدمات سلامت ، رابطه مالی مستقیم بین پزشک و بیمار و سیستم ارجاع نامناسب موجب بروز این پدیدهها میشود و از طرف دیگر مشخص شد که این عمل دارای تبعاتی از جمله تحمیل هزینه های غیرضروری به بیماران و نظام سلامت و نیز تخریب رابطه بین پزشک و بیمار میباشد. به لحاظ فقهی و حقوقی و اخلاقی نیز طبق نظرات مصاحبه شوندگان و استفتائات به عمل آمده سهم خواری خصوصاً در مواردی که مصالح بیمار در نظر گرفته نشود عملی غیر اخلاقی، غیرشرعی و حتی در شرایطی غیرقانونی است.با رفع عوامل ایجادکننده و نیز وضع مقررات و دستورالعمل های اخلاقی تا حدود زیادی می توان در جهت رفع این پدیده اقدام نمود.
دوره 2، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 1-8
چکیده
مقدمه و هدف: امروزه توجه به علوم بین رشتهای و روشهای تحقیق بین رشتهای در دانشهای مختلف مورد توجه قرار دارد. دانش سلامت و علوم مرتبط با آن نیز از این قاعده مستثنی نیست و نیازمند ابداع و استفاده از روشهای مطالعاتی بین رشتهای میباشد. مواد و روشها: در این مقاله الگوی حکمی ـ اجتهادی به عنوان الگویی که در مطالعات متعدد بین ...
بیشتر
مقدمه و هدف: امروزه توجه به علوم بین رشتهای و روشهای تحقیق بین رشتهای در دانشهای مختلف مورد توجه قرار دارد. دانش سلامت و علوم مرتبط با آن نیز از این قاعده مستثنی نیست و نیازمند ابداع و استفاده از روشهای مطالعاتی بین رشتهای میباشد. مواد و روشها: در این مقاله الگوی حکمی ـ اجتهادی به عنوان الگویی که در مطالعات متعدد بین رشتهای پرستاری و علوم اسلامی استفاده شده است معرفی میگردد. یافته ها: الگوی حکمی- اجتهادی دارای سه قسمت عمده است: 1- توصیف یا تعریف انسان، وضعیت و یا مفهوم مورد نظر محققین در وضعیت مطلوب و استاندارد آن. 2- توصیف انسان، وضعیت یا مفهوم مورد نظر در وضعیت تحقق یافته یا موجود آن ( هر آنچه اکنون وجود دارد) 3- تبیین، تشریح و نقد وضعیت موجود به مطلوب که در این مرحله دیدگاهها و تکنیکهای تبدیل وضعیت موجود به مطلوب تشریح و توضیح داده میشوند. یافته ها: جهت صحت یافته ها در مطالعات کیفی از نظر اساتید و مقایسه با سایر متون اسلامی استفاده خواهد شد و برای روایی و اعتبار یافته های کمی، از شیوههای متداول در مطالعات کمی استفاده میشود. نتیجه گیری: در نهایت این الگو به عنوان الگویی که قابلیت کاربرد در مطالعات بین رشتهای اسلام و علوم سلامت را دارد به خوانندگان معرفی شده است.
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 1-14
چکیده
مقدمه و هدف: در گذشته روشها برای انتخاب و تعیین جنس جنین بسیار ساده و غیر مداخله‌گرانه بوده است؛ از این رو، این موضوع، مورد بحث فقه نبوده است. اما امروزه این امکان به وجود آمده که والدین از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﭘﻴﺶ از ﻻﻧﻪﮔﺰﻳﻨﻲ (PGD) جنس فرزند خویش را انتخاب کنند. این امر، مسایل نوظهوری را فرا روی فقه مطرح نموده است که فقیه ...
بیشتر
مقدمه و هدف: در گذشته روشها برای انتخاب و تعیین جنس جنین بسیار ساده و غیر مداخله‌گرانه بوده است؛ از این رو، این موضوع، مورد بحث فقه نبوده است. اما امروزه این امکان به وجود آمده که والدین از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﭘﻴﺶ از ﻻﻧﻪﮔﺰﻳﻨﻲ (PGD) جنس فرزند خویش را انتخاب کنند. این امر، مسایل نوظهوری را فرا روی فقه مطرح نموده است که فقیه باید در احکام تکلیفی جواز یا عدم جواز و نیز احکام وضعی و آثار آن اظهار نظر نماید. مواد و روشها: روش مطالعه در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است که با مراجعه به متون دینی و علمی انجام شده است و اطلاعات بهدستآمده دستهبندی و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. یافته‌ها: فتاوا بین فقهای مذاهب پنج گانه مختلف است، اما در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ دﻻیل و قواعد فقهی، ﺟﻮاز مطلق بهرهوری از اﻳﻦ فناوری در موارد درمانی ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ. در موارد غیردرمانی نیز به صورت مشروط می‌توان حکم به جواز داد. بنابراین، انتخاب و تعیین جنس جنین، فی نفسه و صرف نظر از مفاسد و ضررهای آن، ممنوع نبوده و بر اساس اصول و قواعد با فرض عدم ترتب مفاسد متعدد جایز است.
دوره 2، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 1-12
چکیده
زمینه و هدف: حریم خصوصی از ارزشهای مهمی است که تمام جوامع بشری به آن اهمیت می‌دهند. با گسترش فناوری اطلاعات و سهولت نقض حقّ حریم خصوصی داشتن، در کنار شخصی‌تر شدن زندگی افراد، اهمیت حفظ حریم خصوصی نیز بیشتر شده است . حفظ حریم خصوصی در فضاهای مختلف، طیف وسیعی از رفتارها را در برمی‌گیرد. در حوزه ارائه خدمات پزشکی نیز به واسطۀ اینکه ...
بیشتر
زمینه و هدف: حریم خصوصی از ارزشهای مهمی است که تمام جوامع بشری به آن اهمیت می‌دهند. با گسترش فناوری اطلاعات و سهولت نقض حقّ حریم خصوصی داشتن، در کنار شخصی‌تر شدن زندگی افراد، اهمیت حفظ حریم خصوصی نیز بیشتر شده است . حفظ حریم خصوصی در فضاهای مختلف، طیف وسیعی از رفتارها را در برمی‌گیرد. در حوزه ارائه خدمات پزشکی نیز به واسطۀ اینکه دست‌اندرکاران امر مراقبت و درمان با افراد و حریم خصوصی آنها در ارتباط هستند، مفهوم حریم خصوصی اهمیت ویژه‌ای پیدا میکند به گونه‌ای که عدم رعایت آن، سبب بروز چالش‌هایی میان بیماران و پزشکان و پرستاران شده است. برخی از این چالش‌ها ناشی از کمبود فضاهای فیزیکی و پرسنل موردنیاز و... بوده که نتیجه آن ایجاد نارضایتی برای مراجعان و نهایتاً اخلال در فرآیند درمان است. هدف این نوشتار تبیین حمایت‌های فقهی و حقوقی از حریم خصوصی بیماران است. مواد و روشها: منابع مورد استفاده در این پژوهش منابع کتابخانه ای در حوزه فقه امامیه، کتب روایی و متون قانونی مرتبط به این موضوع است که با روش کیفی و به توصیف و تحلیل این متون پرداخت شده است؛ علاوه بر این مشاهدات میدانی دست‌اندرکاران امور درمانی نیز در تبیین اهمیت موضوع مورد اشاره قرار گرفته است. نتیجه: از بررسی کتب فقهی چنین برمی‌آید که در مباحث مختلف به بحث حریم خصوصی و وجوب حفظ آن اشاره شده است از جمله عدم جواز تجسس ، عدم جواز استراق سمع و ... . قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز به صورت ناقص و پراکنده از مصادیق حریم خصوصی در قانون اساسی، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون مجازات اسلامی و برخی آیین‌نامه‌ها و مصوبات پراکنده حمایت-هایی نموده است.
دوره 2، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 1-10
چکیده
زمینه وهدف: احسان از جمله اصول اخلاقی است که آیات و روایات بسیاری بدان اختصاص یافته و آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. پایبندی بدین اصل اخلاقی علاوه برآثار مفید فردی و اجتماعی، کارکردهای فراوانی در حوزه پزشکی دارد. پژوهش حاضر کوشیده است تا ضمن تبیین کارکردهای اصل احسان، آن را در شمار اصول مهم اخلاق پزشکی اسلامی تقریر نماید.
روش: این ...
بیشتر
زمینه وهدف: احسان از جمله اصول اخلاقی است که آیات و روایات بسیاری بدان اختصاص یافته و آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. پایبندی بدین اصل اخلاقی علاوه برآثار مفید فردی و اجتماعی، کارکردهای فراوانی در حوزه پزشکی دارد. پژوهش حاضر کوشیده است تا ضمن تبیین کارکردهای اصل احسان، آن را در شمار اصول مهم اخلاق پزشکی اسلامی تقریر نماید.
روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مفهوم واژه احسان، آیات و روایات اسلامی در بارة احسان را مورد بررسی و تتبع قرار داده است.
نتیجه‌گیری : نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که احسان از اصول مهم اخلاقی در آموزهای اسلامی است که در حرفه پزشکی کارکرد فراوان دارد از این‌رو می‌توان آن را از اصول اخلاق پزشکی اسلامی به‌شمار آورد. انفاق به نیازمندان، معاشرت نیکو، مواسات، گشاده رویی، محبت و مهربانی، نیز از مصادیق احسان است که مراعات هر یک از آنها در حوزه پزشکی میتواند تأثیر خدمات بهداشتی و درمانی را به‌نفع بیمار افزایش داده، درمان و مراقبت را تسهیل نماید و هنگامی‌که در ارائه خدمات درمانی به‌طور ناخواسته بیمار دچار آسیب و زیان شود، اگر پزشک و درمانگر یا ارائه کننده مراقبت، واجد صلاحیت علمی وحذاقت لازم بوده، بدون اهمال و کوتاهی با اخذ رضایت و انگیزه خیرخواهانه نسبت به درمان بیمار اقدام نموده باشند، با استناد به قاعده «احسان»، مسؤولیت و ضمانی بر عهده نخواهند داشت.
سید محمد حسن علم الهدی
دوره 3، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 1-10
چکیده
چکیده : سلامت و ابعاد آن از جمله سلامت معنوی ، یکی از مباحث مهم و مورد توجه اندیشمندان شرق و غرب قرار گرفته است و در این موضوع مقالات و کتاب های فراوان به نگارش در آمده و همایش های متعدد برگزارشده است ، اما موضوع بسیار مهم این است که بدانیم معنویت را در کدام جهان بینی بررسی می کنیم و دیگر این که به موازات سلامت معنوی ، ابعاد بیماری معنوی ...
بیشتر
چکیده : سلامت و ابعاد آن از جمله سلامت معنوی ، یکی از مباحث مهم و مورد توجه اندیشمندان شرق و غرب قرار گرفته است و در این موضوع مقالات و کتاب های فراوان به نگارش در آمده و همایش های متعدد برگزارشده است ، اما موضوع بسیار مهم این است که بدانیم معنویت را در کدام جهان بینی بررسی می کنیم و دیگر این که به موازات سلامت معنوی ، ابعاد بیماری معنوی نیز مورد توجه و تحلیل قرار گیرد . به نظر می رسد سلامت معنوی را باید با معیارهای جهان بینی الهی بررسی کنیم و در جهان بینی مادی ، با وجود احساس نیاز به آن ، نمی توان برداشت کاملی به دست داد و برای برخورداری از این مهم تنها به بیان واژه هایی بدون پشتوانه سفارش می کند .درحالی که فرهنگ قرآن واژه هایی مانند "ملکوت" ما را با دید معنوی به جهان و انسان آشنا می کند و پس از فرهنگ سازی و زمینه سازی معرفتی ، راه را برای "سلامت معنوی" فراهم می کند و آیات الهی علاوه برسلامت معنوی ،راه نجات از بیماری های معنوی را یادآور می گردد و این دو پایه مهم را نه تنها نسبت به فرد بلکه به جامعه نیز سرایت می دهد و علاوه براین ، سلامت و بیماری معنوی را به اعضای بدن سرایت می دهد . واژگان کلیدی : سلامت –بیماری - معنویت– ملکوت
اکرم السادات سادات حسینی؛ رقیه منوچهر
دوره 5، شماره 1 ، بهار 1400، ، صفحه 1-12
چکیده
مقدمه و هدف: مراقبت معنوی، توسط نظریه نیومن نحوه اجرا و استفاده از آن به‌طور دقیق و برنامه‌ریزی‌شده، بیان شده است. ازآنجایی‌که امروزه دانش پرستاری به استفاده از نظریه‌ها در بالین تأکید دارد و عملکرد پرستاری بر اساس نظریه‌های پرستاری را ارزشمند و دارای اهمیت می‌داند؛ این پژوهش با هدف تعیین تأثیر مراقبت معنوی بر اساس نظریه نیومن ...
بیشتر
مقدمه و هدف: مراقبت معنوی، توسط نظریه نیومن نحوه اجرا و استفاده از آن به‌طور دقیق و برنامه‌ریزی‌شده، بیان شده است. ازآنجایی‌که امروزه دانش پرستاری به استفاده از نظریه‌ها در بالین تأکید دارد و عملکرد پرستاری بر اساس نظریه‌های پرستاری را ارزشمند و دارای اهمیت می‌داند؛ این پژوهش با هدف تعیین تأثیر مراقبت معنوی بر اساس نظریه نیومن بر میزان اضطراب مادران دارای کودک سرطانی را انجام گرفت. روش کار: تحقیق حاضر یک مطالعهی نیمه تجربی با دو گروه مداخله و کنترل می باشد، 35 نفر در هر گروه و جمعاً 70 نفر از بین کلیه‌ی مادران دارای فرزند مبتلا به سرطان مراجعه‌کننده به بیمارستان مرکز طبی انتخاب شدند. پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه اضطراب حالت - صفت اسپیلبرگر قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه تکمیل شد. برنامه مراقبت معنوی طراحی شده بر اساس نیاز مادر را در سه روز و هر روز در سه نوبت اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss25 انجام گرفت. یافته‌ها: پس از مداخله میانگین نمره در دو گروه کنترل ۵۳/۰±۳۴/۳ و در گروه مداخله ۴۹/۰±۳۷/۲ بوده است و اختلاف معنی‌دار آماری داشته‌اند (000/0=p). همچنین نتایج نشان داد میانگین نمره در گروه مداخله قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی‌دار آماری داشته‌اند (000/0=p) اما در گروه کنترل قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی‌دار آماری داشته‌اند (۰۵۸/۰=p). نتیجه‌گیری: مراقبت معنوی بر اساس مدل سیستمی نیومن بر کاهش سطح اضطراب مادران دارای فرزند سرطانی مؤثر میباشد.
رضا محمدصالحی
دوره 2، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 9-24
چکیده
سلامت معنوی شکلی از تجربه معنوی انسان در دو چشم انداز مختلف است: الف ـ چشم انداز سلامت مذهبی که بر چگونگی درک افراد از سلامتی در زندگی معنویشان، هنگامی که با قدرتی بالاتر ارتباط دارند، متمرکز است،ب ـ چشم انداز سلامت وجودی که بر نگرانیهای اجتماعی و روانی افراد متمرکز است. اصطلاح سلامت معنوی که نخستین بار در سال 1971م. توسط دیوید اومبِرگ ...
بیشتر
سلامت معنوی شکلی از تجربه معنوی انسان در دو چشم انداز مختلف است: الف ـ چشم انداز سلامت مذهبی که بر چگونگی درک افراد از سلامتی در زندگی معنویشان، هنگامی که با قدرتی بالاتر ارتباط دارند، متمرکز است،ب ـ چشم انداز سلامت وجودی که بر نگرانیهای اجتماعی و روانی افراد متمرکز است. اصطلاح سلامت معنوی که نخستین بار در سال 1971م. توسط دیوید اومبِرگ تحت عنوان بهزیستی معنوی وضع شد، بیش از همه بر بهزیستی شخصی فرد و ارتباط با خدای او تأکید دارد. این دو بعد در عین منفک بودن با هم تعامل و همپوشانی دارند و در مقابل،اضرار یعنی آنچه که موجب ضرر است و ممکن است علامت فقدان سلامت معنوی باشد، هدف از این پژوهش تبیین دورنمای وضعیت سلامت معنوی ، به خصوص درجوامع علمی و فرهنگی و قشر فرهیخته ی جامعه و به معنی اخص آن در بین افراد دانشگاهی متاثر از اضرار به غیر است.در این تحقیق علاوه بر مطالعات کتابخانه ای مرتبط ، مطالعه ی میدانی با استفاده از پرسشنامه پایش شده انجام گرفته است و بر اساس یافته ها ، حجم قابل توجه مراودات روزمره و سرعت بالای تبادل اطلاعات و کنش‌ها و نیز مدرن تر و فراوان‌تر شدن ابزارهای در دسترس بشر (اعم از ملموس و مجازی) بستر آسیب‌رسانی به افراد جامعه، برای کسانی که به نوعی دارای انگیزه اضرار به غیر هستند را بیش تر از پیش فراهم کرده و نیز بر اساس نتایج آزمون میدانی اضرار به غیر ارتباط معنا داری با سلامت معنوی جامعه دارد.
دوره 1، شماره 1 ، پاییز 1396، ، صفحه 11-22
چکیده
مفهوم سلامت دارای ابعاد گسترده ای نظیر ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، عاطفی، معنوی و ... است که دستیابی به آن نیازمند شناخت و حفظ این ابعاد است. مقالد حاضر به بررسی نحوه دستیابی بد سلامت معنوی در پرتوی آموزه های قرآنی وسبک زندگی اسلامی میپردازد. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی است، یافته ها حاکی از آن است که سلامت فردی ...
بیشتر
مفهوم سلامت دارای ابعاد گسترده ای نظیر ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، عاطفی، معنوی و ... است که دستیابی به آن نیازمند شناخت و حفظ این ابعاد است. مقالد حاضر به بررسی نحوه دستیابی بد سلامت معنوی در پرتوی آموزه های قرآنی وسبک زندگی اسلامی میپردازد. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی است، یافته ها حاکی از آن است که سلامت فردی و جمعی و به ویژه سلامت معنوی، در فرهنگ متعالی اسلامی به عنوان یک ارزش مطرح شده است. نشانه های بنیادی سلامت معنوی در سه عنصر امنیت، سعادت و کرامت ظاهر میشود و چنانچه افراد بتوانند این نشانه ها را در مسیر زندگی خویش نمایان سازند، به مقام والای سلامت معنوی راه یافته اند. در آموزه‌های دینی و قرآنی راه کشف و تقویت سلامت معنوی، با عبادت و پرستش معبود حاصل میشود. زیرا عبادت نوعی مراقبه و استعلای وجود است که برای فعلیت بخشیدن به تمامیت خویش که همان خودشکوفایی است، معنا می‌گیرد. با توجه به این که سلامت معنوی محور اصلی سبک زندگی اسلامی است، از مهم ترین شاخه های سبک زندگی اسلامی، ایمان و عمل صالح است و برای رسیدن به حیات طیبه یا کامل ترین سبک زندگی اسلامی نیازمند هر دوی آنها خواهیم بود.
غلامرضا نورمحمدی؛ عباس عمادی
دوره 3، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 11-22
چکیده
مقدمه و هدف: کاربرد گسترده الکل و فراورده‌های الکلی سبب شده که به یکی از مسایل چالشی برای مردم و علوم پزشکی تبدیل گردد که نیازمند بررسی ماهیت فقهی الکل است. از نظر فقهی، هر چیز مُسکر(مستی‌آور) نجس و حرام است. اما مسأله مسکر بودن الکل (نجاست و حرمت الکل) در بین فقها مسأله‌ای اختلافی است. هر چند بخشی از این اختلاف، ناشی از تفاوت در مبانی ...
بیشتر
مقدمه و هدف: کاربرد گسترده الکل و فراورده‌های الکلی سبب شده که به یکی از مسایل چالشی برای مردم و علوم پزشکی تبدیل گردد که نیازمند بررسی ماهیت فقهی الکل است. از نظر فقهی، هر چیز مُسکر(مستی‌آور) نجس و حرام است. اما مسأله مسکر بودن الکل (نجاست و حرمت الکل) در بین فقها مسأله‌ای اختلافی است. هر چند بخشی از این اختلاف، ناشی از تفاوت در مبانی فقهی است و گریزناپذیر است؛ اما برخی دیگر، به دلیل شناخت ناکافی نسبت به ماهیت الکل میباشد. در این تحقیق تلاش شده ماهیت الکل از منظر موضوعشناسی فقهی تبیین شده و ارتباط آن با دو مفهوم «خمر» و «مسکر» مورد بحث و بررسی قرار گیرد. مواد و روشها: روش مطالعه در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است که با مراجعه به متون دینی و علمی انجام شده است و اطلاعات بهدستآمده دستهبندی و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. یافته‌ها: الکل از موضوع ادله شرعی «خمر» و «مسکر» خارج میباشد و مصداق هیچیک از مفاهیم شرعی «خمر» یا «مسکر» قرار نمیگیرد.
سید محسن آزیز؛ محمد خانی
دوره 2، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 11-20
چکیده
یکی از موضوعات مهم جامعۀ امروز که در میان بعضی از پزشکان رواج دارد و وجهۀ اجتماعی آنان را در معرض آسیب قرار میدهد، پدیده‌ای به نام زیرمیزی است.در مورد اینکه آیا گرفتن این وجه صحیح است یا خیر؛ در بین فقها و حقوق دانان اختلاف نظر وجود دارد. معتقدان به جواز اخذ مازاد بر تعرفه، عملشان را در قالب ماده 10قانون مدنی توجیه می نمایند و آن را ...
بیشتر
یکی از موضوعات مهم جامعۀ امروز که در میان بعضی از پزشکان رواج دارد و وجهۀ اجتماعی آنان را در معرض آسیب قرار میدهد، پدیده‌ای به نام زیرمیزی است.در مورد اینکه آیا گرفتن این وجه صحیح است یا خیر؛ در بین فقها و حقوق دانان اختلاف نظر وجود دارد. معتقدان به جواز اخذ مازاد بر تعرفه، عملشان را در قالب ماده 10قانون مدنی توجیه می نمایند و آن را تابع آثار و احکام عقود نامعین می دانند.در مقابل معتقدین به عدم جواز اخذ مازاد بر تعرفه علاوه بر حرمت شرعی جواز اخذ مازاد، به آیه شریفه حرمت اکل مال به باطل ، روایت «لا یحلّ مال امرئٍ الّا عن طیب نفسه ، روایات وارده در مقام احتیاط نسبت به مال غیر و قاعدۀ عقلی دفع ضرر محتمل استناد می کنند، حقوقدانان نیز برای عدم جواز گرفتن چنین مبالغی به دلائلی از جمله تخلف از قوانین و مقررات دولتی، استیفای بدون جهت، سوء استفاده از اضطرار بیمار تمسک کرده اند. در مقابل قائلین به جواز به دلائلی همچون رضایت و طیب نفس بیمار ، قاعدۀ «عملُ المسلم محترمٌ ما لم یقصد التبرّع» و روایت أبا بصیر از امام صادق (علیه‌السلام) استناد می نمایند. اما امام خمینی(ره) مراد از حرمت مورد بحث در این قاعده را حرمت تکلیفی می‌داند بدین معنی که تصرّف در مال مسلم بدون مجوز شرعی حرام است و تصرّف در آن بدون مجوّز شرعی جائز نیست و چنانچه تصرف صورت گیرد و موجب تلف مال شود، اضافه بر حرمت تکلیفی ضمان نیز خواهد داشت که باید جبران شود
دوره 2، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 13-22
چکیده
مقدمه: سرمایهی روانشناختی یکی از شاخصهای روانشناسی مثبت است. معنویت یک ایمان و اعتقاد واقعی است.بهزیستی روانی شامل دریافتهای فرد از میزان هماهنگی بین هدفهای معین و ترسیم شده با پیامدهای عملکردی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطهی بین متغیرهای سرمایهی روانشناختی، معنویت و بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ...
بیشتر
مقدمه: سرمایهی روانشناختی یکی از شاخصهای روانشناسی مثبت است. معنویت یک ایمان و اعتقاد واقعی است.بهزیستی روانی شامل دریافتهای فرد از میزان هماهنگی بین هدفهای معین و ترسیم شده با پیامدهای عملکردی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطهی بین متغیرهای سرمایهی روانشناختی، معنویت و بهزیستی روانشناختی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام انجام شد.
مواد و روشها: این پژوهش از نظر هدف؛ کاربردی و از نظر ماهیت؛ توصیفی-همبستگی، از نوع الگویابی معادلات ساختاری است. نمونهی این مطالعه، 201 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام میباشند که به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامههای استاندارد سرمایهی روانشناختی با چهار زیر مقیاس، معنویت با چهار زیر مقیاس و بهزیستی روانشناختی با شش زیر مقیاس استفاده شده و دادهها به کمک روشهای آماری و الگوی معادلات ساختاری (SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: متغیرهای سرمایه روان شناختی، معنویت و بهزیستی روان شناختی با هم در ارتباطند و بین آنها دو به دو رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
نتیجه گیری: در این پژوهش تاثیر دو متغیر سرمایهی روان شناختی و معنویت بر بهزیستی روان شناختی مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که بین سرمایهی روانشناختی و بهزیستی روان شناختی از طریق معنویت، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
الهام الهی؛ خورشید وسکویی اشکوری؛ رضا کریمی؛ علیرضا عباسی؛ محمد حسین صادقیان
دوره 5، شماره 1 ، بهار 1400، ، صفحه 13-24
چکیده
مقدمه:علی رغم ریشه کنی موفقیت آمیز بسیاری از بیماری های عفونی در سراسر جهان ، جمعیت انسانی همواره تحت تأثیر بیماری های نوظهوریی چون COVID-19 قرار گرفته که صدمات جبران ناپذیری به بشریت وارد کرده است. که تمامی کارکنان بهداشتی و داوطلبان گرد هم آمدند تا به طور موثری علیه این بیماری عمل کنند. مطالعه حاضر برای ارزیابی رضایت از عملکرد داوطلبان ...
بیشتر
مقدمه:علی رغم ریشه کنی موفقیت آمیز بسیاری از بیماری های عفونی در سراسر جهان ، جمعیت انسانی همواره تحت تأثیر بیماری های نوظهوریی چون COVID-19 قرار گرفته که صدمات جبران ناپذیری به بشریت وارد کرده است. که تمامی کارکنان بهداشتی و داوطلبان گرد هم آمدند تا به طور موثری علیه این بیماری عمل کنند. مطالعه حاضر برای ارزیابی رضایت از عملکرد داوطلبان از دیدگاه خود و پرستاران بخش های مربوطه انجام شده است.روش:در مجموع 750 نفر (250 پرستار و 500 داوطلب)بانمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند .حجم نمونه به روش کوکران محاسبه شد. معیارهای ورود به مطالعه حضوردر بخشهای کرونایی به عنوان یک پرستار / داوطلب در 6 بیمارستان تهران و مایل به شرکت در مطالعه بودند. برای سنجش رضایت از عملکرد داوطلبان از پرسشنامه محقق ساخته، پس ازروانسنجی استفاده شد. اطلاعات از 19 فوریه تا 19 آوریل 2020 جمع آوری شد.یافته ها:در حالی که در مجموع 92٪ پرستاران عملکرد داوطلبان را بسیار خوب ارزیابی کرده اند ، 95٪ داوطلبان عملکرد خود را تا حد ممکن خوب ارزیابی کرده اند. پرستاران بعضی از بیمارستانها از عملکرد داوطلبان رضایت بیشتری نسبت به سایر موارد مطالعه داشتند. عوامل مختلفی از جمله :میزان رعایت اصول بهداشتی،وجود نظم کار در همیاران سلامت،نحوه برخورد با بیماران و هماهنگی کارشان با فعالیت های پرستاران بخش بر دیدگاه پرستاران نسبت به عملکرد داوطلبان تاثیر گذاشتند.نتیجه:با توجه به میزان رضایت بالا از عملکرد داوطلبان از دیدگاه خود و پرستاران ، یافته های مطالعه ما نشان دهنده تأثیرات مثبت حضور داوطلبان در طول اپیدمی ها است.
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 15-22
چکیده
خدمات پزشکی ـ سلامتی ـ شیعه پزشکی در دیدگاه اندیشمندان شیعه، نه یک شغل بلکه فرصتی برای خدمت به بندگان خدا و تقرب الیالله بود، لذا با اخلاق و معنویت انجام میپذیرفت. اخلاق روابط چهارگانه هر فرد را با "خدا، خود، دیگران و طبیعت" شامل میشود و رابطه پزشک با بیمار یکی از این محورها است که باید در چارچوب ارزشهای اخلاقی شکل گیرد و به ...
بیشتر
خدمات پزشکی ـ سلامتی ـ شیعه پزشکی در دیدگاه اندیشمندان شیعه، نه یک شغل بلکه فرصتی برای خدمت به بندگان خدا و تقرب الیالله بود، لذا با اخلاق و معنویت انجام میپذیرفت. اخلاق روابط چهارگانه هر فرد را با "خدا، خود، دیگران و طبیعت" شامل میشود و رابطه پزشک با بیمار یکی از این محورها است که باید در چارچوب ارزشهای اخلاقی شکل گیرد و به بیان امام صادق (ع) یکی از ارکان سه گانه جامعه، برای تأمین سعادت دنیا و آخرت، پزشک با بصیرت است. ثمره ارزشمند خدمات پزشک، دست یافتن به نعمت گرانسنگ"سلامتی" است و از آن جا که سلامتی وابسته به ابعاد چهارگانه" جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی" میباشد، باید پزشک در انجام وظیفه خود آراسته به اخلاق نیکو باشد تا بتواند پاسدار سلامت آدمی باشد. رسیدگی به بیماران در فرهنگ و سیرهی پیامبر و ائمه اطهار (ع) در آن جایگاه است که فرمود: "عیاده المریض، عیاده الله" و همین شیوه مبارک، در عملکرد پزشکان و حکمای شیعه به خوبی مشاهده میشود. از نظر حکمای شیعه، اخلاق و پزشکی دو بال خدمت محسوب شده و نمونه این همراهی کتاب قانون بوعلی سینا و ذخیره خوارزمشاهی اسماعیل جرجانی می باشند که همراه با پزشکی، به اخلاق می پردازند و ابن مسکویه فصل پایانی کتاب تهذیب الاخلاق را به طب النفس پرداخته و دو واژه ی اخلاق و پزشکی را با هم و در کنار یکدیگر بررسی میکند. مفاهیمی چون رازداری، حقیقت گویی، حاکمیت روابط معنوی بر رابطه مادی، توجه به اعتقادات بیمار، توجه به روحیات بیمار، اقدامات سودمند برای نجات بیمار، صداقت، احساس مسئولیت، تشخیص درست، تواضع، راهنمایی دقیق بیمار، ضرر نزدن به بیمار و مسایلی از این قبیل مبنای سیره عملی حکمای شیعه بوده است. جایگاه اخلاق در پزشکی، در قرون اخیر دچار اختلال شده و در چند دهه معاصر برای رهایی از این وضعیت، رشته تخصصی "اخلاق پزشکی" در ایران و دیگر کشورها تاسیس و مورد توجه دانشمندان قرارگرفته است و به این منظور چهار اصل را مبنا قرار داده اند "خود مختاری ـ سود رسانی ـ عدم ضرر رسانی و عدالت ". اصول فوق اما در عمل دچار ابهام بوده و نمیتواند پیوند راستین و عملی بین اخلاق و پزشکی فراهم سازد. این در حالی است که مکتب شیعه، نگاه جامع به ابعاد انسان دارد و پزشکی و اخلاق را همراه با هم به بشر اهداء میکند.
دوره 1، شماره 2 ، زمستان 1396، ، صفحه 17-26
چکیده
با توجه به پیشرفت‌های علوم پزشکی، امکان علاج عیوب و بیماریهای زوجین که موجب فسخ عقد نکاح و انحلال خانواده میشوند میسر شده، اکنون که درمان این بیماری‌ها امکان پذیر است راهی برای سلامت و صیانت و حفظ کانون گرم خانواده فراهم شده است، هرچند مواد قانون مدنی ایران بر سقوط حق فسخ بعد از علاج دلالت ندارد، درحالی‌که یکی از مشکلاتی است که ...
بیشتر
با توجه به پیشرفت‌های علوم پزشکی، امکان علاج عیوب و بیماریهای زوجین که موجب فسخ عقد نکاح و انحلال خانواده میشوند میسر شده، اکنون که درمان این بیماری‌ها امکان پذیر است راهی برای سلامت و صیانت و حفظ کانون گرم خانواده فراهم شده است، هرچند مواد قانون مدنی ایران بر سقوط حق فسخ بعد از علاج دلالت ندارد، درحالی‌که یکی از مشکلاتی است که امروزه خانوادهها با آن روبرو هستند. اسقاط حق خیار فسخ نکاح به وسیله درمان عیب و بیماری موجب گرم نگهداشتن کانون خانواده و صیانت آن میشود. این پژوهش با شیوه توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دلایل تأثیر علاج بیماری‌ها و عیوب فسخ عقد نکاح در اسقاط حق فسخ و شرط مدت معالجه پرداخته است؛ در جواب به سؤال مطرح شده که اگر عیوب زوج یا زوجه به وسیله عمل جراحی یا با وسایل دیگر از بین برود آیا حق فسخ ایجاد شده ساقط میگردد یا خیر؟ جواب و نتیجهای که به دست آمده است درباره تأثیرعلاج در اسقاط حق فسخ مثبت است، چون علت ایجاد حق فسخ وجود عیب بوده هنگامی‌که با مداوا و عمل جراحی آن عیب زایل و از بین برود به معنای از بین بردن علت حق فسخ است و به تبع آن معلول که حق فسخ است از بین میرود.
فرزانه دشتی
دوره 2، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 21-34
چکیده
پژوهش ، جستجوی منظّم ، آگاهانه و سازمان یافته و یا به عبارت دیگر هر تلاش فکری و علمی است که برای شناسایی مسائل و موضوعات پیرامون و یا ارائه و اثبات نظریه ای یاکشف و تبیین مطلبی انجام می گیرد. تحقّق یک پژوهش کارآمد مبتنی بر رعایت بایسته هایی است که در هر تحقیقی ضرورت دارد.این پژوهش با شیوه نظری _تحلیلی و مبتنی بر مرورکتابخانه ای است و با ...
بیشتر
پژوهش ، جستجوی منظّم ، آگاهانه و سازمان یافته و یا به عبارت دیگر هر تلاش فکری و علمی است که برای شناسایی مسائل و موضوعات پیرامون و یا ارائه و اثبات نظریه ای یاکشف و تبیین مطلبی انجام می گیرد. تحقّق یک پژوهش کارآمد مبتنی بر رعایت بایسته هایی است که در هر تحقیقی ضرورت دارد.این پژوهش با شیوه نظری _تحلیلی و مبتنی بر مرورکتابخانه ای است و با هدف مشخص شدن بایسته های اخلاقی در امر پژوهشبا بهره گیری از آیات و روایات و منابع علمی انجام شده است.منابع اسلامی در قالب آیات و روایات به نکات مهمی در خصوص اخلاق تولید علم پرداخته است ؛ بررسی منابع فوق حکایت از آن دارد کهبایسته های اخلاقی در پژوهش به سه دسته بایسته های پیشینی ، پسینی و حین پژوهش تقسیم می شوند که پژوهشگران می توانند با آگاهی و رعایت این اصول اخلاق علمی ، اثربخشی هرچه بیشتر نتایج پژوهش های خود را شاهد باشند.
دوره 1، شماره 1 ، پاییز 1396، ، صفحه 23-31
چکیده
در فرهنگ اسلامی، مراجعه بیمار به پزشک برای معالجه واجب است و امتناع پزشک از درمان نیز، علاوه بر حرمت، ضمان دارد. در مسیر درمان، از معاینه تا معالجه، پزشک تعامل نزدیکی با بیمار دارد و این امر اقتضا می کند اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی به نحو درست مراعات شود. با بررسی متون اصیل دینی، به سه اصل تقوامداری، امانتداری، و حقیقت‌گویی می‌رسیم که ...
بیشتر
در فرهنگ اسلامی، مراجعه بیمار به پزشک برای معالجه واجب است و امتناع پزشک از درمان نیز، علاوه بر حرمت، ضمان دارد. در مسیر درمان، از معاینه تا معالجه، پزشک تعامل نزدیکی با بیمار دارد و این امر اقتضا می کند اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی به نحو درست مراعات شود. با بررسی متون اصیل دینی، به سه اصل تقوامداری، امانتداری، و حقیقت‌گویی می‌رسیم که مبنای اخلاقی بسیاری از تعاملات پزشک و بیمار است.تقوا، برترین فضیلت اخلاقی در قرآن کریم، و اولین توصیه امام علی علیه‌السلام به پزشکان است. تقوای حرفهای نیز، بدون تقوای فردی حاصل نمیشود و پزشکی که نفس خود را کنترل نکند، حرفهاش برای او آفت میشود. تقوای حرفهای اقتضا میکند که پزشک، خود را ملزم به شناخت و رعایت حلال و حرام الهی در نحوه درمان و ارتباط با بیماران بداند.جسم و راز بیمار امانتی است در نزد پزشک، و پزشک امین می‌داند هرگونه قصور در تشخیص یا درمان، خیانتی است به بیمار. بیان حقیقت برای بیمار یا همراهان او، از وظایف پزشک است، چنانکه رعایت راستی در صدور گواهی، از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا امروزه گواهی پزشک، ملاک رأی دادگاهها یا نهادهای مختلف مدنی و اجتماعی است.
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 23-38
چکیده
مقدمه و هدف: با توجه به اصول فکری در حوزههای مختلف حدیثی شیعه، جریانهایی پدیدآمد که باعث نگارش و گسترش تدوین تک نگاره های حدیثی در موضوعات مختلف از جمله طب شد. مطالعهی حاضر با هدف تبیین این حوزههای حدیثی شیعه موثر در نگارش کتب روایات طبی و جریانهای فکری حاکم برآن انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بر ...
بیشتر
مقدمه و هدف: با توجه به اصول فکری در حوزههای مختلف حدیثی شیعه، جریانهایی پدیدآمد که باعث نگارش و گسترش تدوین تک نگاره های حدیثی در موضوعات مختلف از جمله طب شد. مطالعهی حاضر با هدف تبیین این حوزههای حدیثی شیعه موثر در نگارش کتب روایات طبی و جریانهای فکری حاکم برآن انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی بر اساس رویکرد کتابخانه ای است، که با مراجعه به کتب رجال و فهارس، کتب حاوی روایات طبی منتسب به ائمه(ع) در دوران متقدم جمعآوری شده و با اطلاعات بهدست آمده، حوزهها و مکاتب حدیثی نگارندگان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: نتایج مطالعات صورت گرفته نشان می دهد. 28 راوی متعلق به حوزه های حدیثی قم، کوفه، بغداد، بصره، مصر، اهواز و ری در دوران متقدم با جریانهای فکری نص گرا یا عقلگرا به نگارش کتب روایات طبی پرداختهاند. نام این کتب هم در این دوران منتسب به ائمه(ع) نبوده است. نتیجه: در طی دوران متقدم تدوین تک نگارههای حدیثی در محور طب با پررنگ شدن جریان نصگرایی در حوزه قم رونق پیدا کرد. در این دوران حوزههای حدیثی که جریان عقلگرایی برآن حاکم بود نیز به تدوین اینگونه کتب هم پرداختهاند. اما هرچه به سمت دوران معاصر نزدیک میشویم پرداختن به اینگونه روایات در حوزههای حدیثی نصگرا بیشتر میشود.
دوره 2، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 23-38
چکیده
روابط انسانی مطلوب و پایدار، مستلزم همزیستیِ مسالمتآمیز و برخورداری از فرصت‌های برابر، به‌دور از هرگونه تبعیض و نابرابری است که در میان جامعه‌ی کودکان، به‌ویژه اقلیت نمایان‌تر است؛ کودکانی که به لحاظ قومی، نژادی، زبانی و دینی متمایز از سایرین میباشند و متأسفانه اغلب رشد، پرورش، تربیت و تعالی‌شان به عنوان یک شهروند در ...
بیشتر
روابط انسانی مطلوب و پایدار، مستلزم همزیستیِ مسالمتآمیز و برخورداری از فرصت‌های برابر، به‌دور از هرگونه تبعیض و نابرابری است که در میان جامعه‌ی کودکان، به‌ویژه اقلیت نمایان‌تر است؛ کودکانی که به لحاظ قومی، نژادی، زبانی و دینی متمایز از سایرین میباشند و متأسفانه اغلب رشد، پرورش، تربیت و تعالی‌شان به عنوان یک شهروند در معرض خسران و زیان قرار می‌گیرد. بدینسان، پژوهش پیش‌رو با هدف برپایی عدالت اجتماعی در سطح جامعه‌ی انسانی، ضمن برشماری متعهدان تأمین حق سلامت کودکان ِاقلیت، به توصیف و تحلیلِ سازوکارهای مناسب و ارزشمندِ تأمین این حق، در مکتب عدالت محور امام علی (ع) میپردازد. این مطالعه نشان میدهد، عدالتی که امام علی (ع) بر آن تأکید می‌ورزند، عدالتی حقوق‌مدار است؛ لیکن بر پایهی آزادی، برابری، مصلحت‌اندیشی و احترام به کرامت ذاتی فارغ از هرگونه خشونت و آزار و اذیت، ضرورت اعمال حقوق کودکِ اقلیت نظیرِ هم‌زیستی با والدین، ثبت هویت و صدور شناسنامه، مراقبتهای بهداشتی و درمانی، آموزش و تحصیل رایگان، مصونیت و امنیت همه‌جانبه آشکار میشود که در پرتو ارتقای فرهنگ و اخلاق عدالتمحور، رعایت وفای به عهد و میثاق به مثابه‌ی ابزار حفظ امانت و ارتقای آگاهی تدریجی حقوق شهروندی، اعمال حق سلامت کودکانِ اقلیت با تشریک مساعی خانواده، دولت و جامعه، به‌ویژه روحانیون و مبلغان دینی و مربیان حقوقِ کودک قوام، انسجام و استحکام می‌یابد.
عیسی عیسی زاده؛ نیکزاد عیسی زاده
دوره 3، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 23-34
چکیده
سلامت معنوی از برترین مراتب سلامت بشمار می آید زیرا به ابعاد متعالی وجود انسان مربوط می شود از مهم ترین شاخصه این بُعد از سلامت، مصونیت قلب ازهرگونه آفات معنوی است که می تواند زمینه دستیابی به سعادت حقیقی و ابدی را برای بشر فراهم نماید. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا عوامل تهدید کننده سلامت قلب و پیامدهای آن با بررسی آیات و روایات با ...
بیشتر
سلامت معنوی از برترین مراتب سلامت بشمار می آید زیرا به ابعاد متعالی وجود انسان مربوط می شود از مهم ترین شاخصه این بُعد از سلامت، مصونیت قلب ازهرگونه آفات معنوی است که می تواند زمینه دستیابی به سعادت حقیقی و ابدی را برای بشر فراهم نماید. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا عوامل تهدید کننده سلامت قلب و پیامدهای آن با بررسی آیات و روایات با رویکرد توصیفی-تحلیلی به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار گیرد،با تحلیل آیات و روایات مشخص گردید که عواملی همچون گناه، حق نا پذیری، دنیا طلبی، کفر، هواپرستی، بی تقوایی وافراط می تواند پیامد ناگواری همچون قساوت، تیرگی، مهروموم، انحراف، بیماری، پرده پوشی، فساد و مرگ قلب را به همراه داشته باشد و سلامتی معنوی انسان را به خطر بیندازد که یکی از راهکارهای حراست قلب از اینگونه آفتها تقویت ایمان و معنویت می باشد که با بررسی آموزه های دینی می توان عوامل مصونیت قلب از خطرات گناه را استخراج و مرد تحلیل قرار داد.
دوره 2، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 25-36
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد مختلف مثبتاندیشی در تحقیقفات انجام شده و تأثثرات ناشی از آن در بروز، افزایش یا کاهش توانایی‌های مختلف روانی در نوجوانان با تکیه بر کلام گهربار حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه در قالب یک مرور نظام‌مند است از طریق جستجوی الکترونیک در پایگاه‌های اطلاعاتی و مجموعه مجله‌های SID و Iran doc و Web of knowledge (ISI) و ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد مختلف مثبتاندیشی در تحقیقفات انجام شده و تأثثرات ناشی از آن در بروز، افزایش یا کاهش توانایی‌های مختلف روانی در نوجوانان با تکیه بر کلام گهربار حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه در قالب یک مرور نظام‌مند است از طریق جستجوی الکترونیک در پایگاه‌های اطلاعاتی و مجموعه مجله‌های SID و Iran doc و Web of knowledge (ISI) و تحقیقات انجام شده در پژوهشهای مختلف و مستندات ارائه شده در آنها بوده است. بر پایه ی اطلاعات به دست آمده، بروز و افزایش سطح مثبتاندیشی یا کاهش آن در نوجوانان در ابعاد مختلف مانند شادکامی، عزت نفس، خلاقیت، پیشرفت، تسلط بر منبع کنترل درونی و پیشگیری از خشونت، تأثیر و ارتباط مستقیم دارد و علاوه بر افراد عادی، در افراد دارای مشکلات خاص نیز مشاهده میشود؛ همانگونه که در نهج‌البلاغه نیز به وضوح بیان شده است، عوامل بسیاری در مثبتاندیشی مؤثرند که در منابع دینی اسلامی ذکر شدهاند و شباهت قابل توجهی با عوامل شناخته شده علمی در سایر متون معتبر جهان دارند. نهج البلاغه، مشحون از مواعظ و حکم آموزنده درباره موضوعات مختلف از جمله «نوجوانان» است که به کارگیرى آن، مهمترین راه حل جهت تربیت و سعادت میباشد.
سعید سلیمانی؛ مرتضی عبدالجباری؛ مرضیه کرمخانی
دوره 5، شماره 1 ، بهار 1400، ، صفحه 25-36
چکیده
سابقه و هدف: تعارض بین أدلّه و جمع بین آنها از مسائلی است که پیشینه‌ای به درازای عُمر روایات دارد. در طول تاریخ کسانی بوده‌اند که برداشتهای ناصحیح از متون دینی ارائه داده‌اند. هدف این مطالعه بیان عدم تنافی و تعارض بین روایاتِ بیماریهای واگیردار است و اینکه اسلام نه‌تنها منکر بیماریهای واگیردار نبوده بلکه در مورد این نوع بیماری‌ها ...
بیشتر
سابقه و هدف: تعارض بین أدلّه و جمع بین آنها از مسائلی است که پیشینه‌ای به درازای عُمر روایات دارد. در طول تاریخ کسانی بوده‌اند که برداشتهای ناصحیح از متون دینی ارائه داده‌اند. هدف این مطالعه بیان عدم تنافی و تعارض بین روایاتِ بیماریهای واگیردار است و اینکه اسلام نه‌تنها منکر بیماریهای واگیردار نبوده بلکه در مورد این نوع بیماری‌ها آموزه‌هایی در صدد حفظِ جان انسانها و قطع کردن زنجیره‌ی انتقال بیماری‌واگیردار داشته است. فتوای فقهاء عظام نیز با فهم صحیح از روایات در ابواب مختلفی از فقه، مؤیدِ إثبات این نوع بیماری از دیدگاه اسلام بوده است. روش کار: این پژوهش از نوع کتابخانه‌ای است که با روش توصیفی - تحلیلی سامان یافت و تلاش شد تا با استفاده از قوانین أصول فقه و آموزه‌های روایی تنافی بین روایات بیماریهای واگیردار با وجهِ جمع عرفی رفع گردد. یافته‌ها: ادله نفیِ واقعیتِ بیماری های واگیردار 5 مورد ذکر شد و همچنین ادله واقعیت‌دار بودن بیماریهای واگیردار 5 مورد معرفی شد. با توجه به وجوه جمعهای عرفی مطرح شده این دو دسته دلیل منافاتی ندارند و از دیدگاه اسلام بیماری واگیردار پذیرفته شده است و إسلام راهکارهایی در جهت قطع زنجیره انتقال داشته است. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش، اگر با رعایت أصول و قواعد تفاهم عرفی و أصول عَقلانیِ مُبتنی بر وحی و روایات، أدلّه‌ی بیماریهای واگیردار بررسی شود، علاوه بر إذعان به پذیرش بیماریهای واگیردار از دیدگاه اسلام، می‌توان فاصله‌گذاری اجتماعی را به عنوان علمی‌ترین توصیه‌ی علم پزشکی جدید، از آموزه‌های اسلام استفاده کرد.
دوره 1، شماره 2 ، زمستان 1396، ، صفحه 27-36
چکیده
«اهداء عضو» هم در پزشکی و هم در فقه اسلامی مهم است زیرا از طرفی ملازم با قطع اعضاء و تصرف در تمامیت جسمی فرد، و حرمت اضرار به نفس و حرمت قطع اعضای میت و بحث‌های پیرامونی دیه و قصاص است؛ و از طرف دیگر با هدف حفظ حیات و رهایی انسان از درد و رنج قرین است. نوشتار حاضر پاسخی تحلیلی است به این سؤال که، حکم «اهداء اعضای انسان مسلمان ...
بیشتر
«اهداء عضو» هم در پزشکی و هم در فقه اسلامی مهم است زیرا از طرفی ملازم با قطع اعضاء و تصرف در تمامیت جسمی فرد، و حرمت اضرار به نفس و حرمت قطع اعضای میت و بحث‌های پیرامونی دیه و قصاص است؛ و از طرف دیگر با هدف حفظ حیات و رهایی انسان از درد و رنج قرین است. نوشتار حاضر پاسخی تحلیلی است به این سؤال که، حکم «اهداء اعضای انسان مسلمان از دیدگاه فقهی چگونه است؟» اهدای عضو به معنای موافقت برای برداشتن اعضاء، بافتها و نسوج از بدن است. زمانی که مرگ مغزی فرد اهداء کننده اعلام و تایید شود، اهداء عضو در صورت رضایت متوفی در زمان حیات انجام می‌گیرد. از نظر فقهی اگر اهدای عضو منجر به مرگ دهنده عضو باشد جایز نیست. اما در مورد کسی که بعد از اهدای عضو زنده میماند مانند اهدای یک کلیه، از آنجا که فرد پس از این اهداء ممکن است در زندگی با مشکل مواجه شود بعضی فقها فتوای جواز ندادهاند اما برخی دیگر بر اساس آیه 9 سوره حشرفتوای به جواز داده اند. اگرچه فتوای علمای اعلام تا به امروز مورد بحث وبررسی قرار گرفت ولی باب اجتهاد در این زمینه همچنان مفتوح است.
دوره 1، شماره 1 ، پاییز 1396، ، صفحه 32-42
چکیده
دریافت غیر متعارف وجه بیش از تعرفه مصوب موجب رواج پدیده زیرمیزی شده است با توجه به اینکه درمان و طبابت از نظر فقهی واجب کفائی است، اخذ اجرت در مقابل آن بر اساس تعرفه های مصوب جایز است، ولی دریافت وجه بیشتر از آن حرام است. بررسی این موضوع گذشته از اهمیتی که از لحاظ فقهی و حقوقی دارد از نظر اجتماعی نیز به لحاظ گیر بودن افراد جامعه، مهم و ...
بیشتر
دریافت غیر متعارف وجه بیش از تعرفه مصوب موجب رواج پدیده زیرمیزی شده است با توجه به اینکه درمان و طبابت از نظر فقهی واجب کفائی است، اخذ اجرت در مقابل آن بر اساس تعرفه های مصوب جایز است، ولی دریافت وجه بیشتر از آن حرام است. بررسی این موضوع گذشته از اهمیتی که از لحاظ فقهی و حقوقی دارد از نظر اجتماعی نیز به لحاظ گیر بودن افراد جامعه، مهم و نیازمند بازنگری است و با توجه به دلایل ذیل: اکل مال به باطل، رشوه، مخالفت آن با قانون و ایجاد هرج و مرج، تملک بیشتر از وجه تعرفه فاقد دلیل شرعی و حرام است؛ و هیچ گونه توجیهی برای مشروعیت آن وجود ندارد، علاوه بر آن مخالف با اخلاق پزشکی می باشد. این تحقیق با شیوه توصیفی تحلیلی ادله ومبانی حکم این پدیده را مورد بررسی قرار می دهد.
